دکتر چغندر؛ مرز علم و شبه علم

آقای پیتر دوسبرگ رو می‌شناسین؟ ایشون زیست‌شناس مولکولی در دانشگاه برکلی آمریکاس. تا اینجا همه چی زیبا و علمی به نظر میرسه. درسته؟ اما جالبه بدونید ایشون پدر جنبش انکار ایدز به حساب میان. آقای دوسبرگ از اواخر دهه 80 مقاله‌هایی منتشر کرد و مدعی شد که ویروس HIV هیچ ضرری برای بدن انسان نداره و این داروهای ضد ویروسی هستند که باعث مرگ بیماران مبتلا به ایدز میشن. کتاب اختراع ویروس ایدز رو هم نوشت که کتاب معروفی شد. اما داستان همینجا تموم نمیشه.

نویسنده مهمان:@mojotakhte

سال 1999 تامبو امبکی Thambo Mbeki در انتخابات ریاست جمهوری آفریقای جنوبی پیروز شد و جانشین نلسون ماندلا شد. آقای امبکی که فاز ضد آپارتاید داشت با استناد به حرف‌های دوسبرگ و رفقاش اومد گفت ایدز تبلیغات آمریکایی‌هاست تا به ما دارو بفروشن و ما نیازی به داروهای ایدز نداریم. چیزی که به عنوان دارو به ما دادن «سم» بوده. ما نیاز به آب و غذای سالم داریم. پس از این خطبه‌های پرشور ورود داروهای ضد ویروس ایدز در آفریقای جنوبی ممنوع شد. حمایت مالی دولت از کلینیک‌های پیشگیری از انتقال ایدز هم متوقف شد.

دکتر چغندر وارد می‌شود

شرایط جوری شده بود که حتی نوزادان مبتلا به ایدز دارویی برای این بیماری نداشتن. اما خب حالا که دارو نبود، مسیر درمان چی می‌شد؟ امبکی یک خانمی رو به عنوان وزیر بهداشت معرفی کرد به اسم مسمانگ Manto Tshabalala-Msimang. وزارت بهداشت تحت کنترل مسمانگ اعلام کرد به جای خوردن این داروهای «سمی» از سیر، چغندر، آب لیمو برای درمان ایدز استفاده کنید. همین توصیه‌های باحال خانم مسمانگ باعث شد که بهش لقب با مسمای «دکتر چغندر» بدن.

تو خلاصه کتاب مرگ تخصص پادکست بی‌پلاس عمیق‌تر از دلایل این موضوع شنیدیم. اینکه چطور جهل و نادانی فضیلت شده.

مخترع تست PCR خداوندگار شبه علم

شاید فکر کنید عقاید دوسبرگ فقط روی سیاستمداران نادان اثر گذاشته و پزشکان و بیولوژیست‌ها بر اشتباه بودن نظر آقای دوسبرگ متفق‌القول‌ بودن. اما اینطور نیست. کری مالیس کاشف واکنش PCR و مخترع تست PCR که اختراعش نقش اصلی را در کنترل پاندمی HIV و COVID-19 داشت و برنده نوبل 1993 هم بود از خداوندگاران شبه علم بود.

آقای مالیس به تغییرات اقلیمی باور نداشت و پاره شدن لایه اوزون رو دروغ میدونست. اما به طالع بینی باور داشت و معتقد بود دی ماهی‌ها شخصیت خاصی دارن. مالیس وجود ایدز رو هم انکار می‌کرد یه فان فکت اینکه آقای مالیس به LSD معتاد بود و معتقد بود LSD باعث کشف PCR شده.

دانش مهمه یا دانشمند؟

همه اینا رو گفتم که بگم: این علمه که به دانشمند ارزش میده نه دانشمند به علم.درباره بهداشت عمومی:اول به WHO، بعد به FDA و CDC و NIH و آژانس دارویی اروپا و بعد از اون به وزارت بهداشت اعتماد کنید. و انقدر ویدیوهای عمه فی فی و خاله زی زی و فلان دکتر و آخوند تو تلویزیون رو پخش نکنید. چیزی که علم رو از شبه علم جدا میکنه روش علمیه. نه دانشمند، ابزار یا نتایج. و در نهایت اینکه امیدوارم وزارت بهداشت بدونه که چقدر استنادپذیریش در سلامت عمومی جامعه مهمه.

• این مطلب را با اندکی تغییرات در رشته توئیتی منتشر کرده بودم.
• تصویر اصلی یادداشت کاری ازAlexander Sergienko است.

بیشتر کنجکاوی کنیم

زالوهای مدرن پزشکی را پوپولیستی می‌کنند

با شنیدن خلاصه کتاب پزشکی شدن جامعه در اپیزود ۶۲ پادکست بی‌پلاس یاد زالوهای مدرن و افسانه‌ی سیتی کولین و بیشتر بخوانید

رد پای ویلیام هالستد در پادکست بی پلاس

در اپیزود ۲۷ پادکست بی‌پلاس که خلاصه‌ کتاب «امپراتور همه‌ی بیماری‌ها»‌ را گفتیم از شخصیت‌ها و آدم‌های مختلفی تعریف کردیم بیشتر بخوانید

دانشمندی که از آزادسازی مواد مخدر دفاع می‌کند

به دنیایی که تولید، فروش و استفاده از مواد مخدر ممنوع نباشد فکر کرده‌اید؟ چنین دنیایی چه وضعی خواهد داشت؟ بیشتر بخوانید