چگونه کتاب بخوانیم که فراموش نکنیم؟

ما دوست داریم چیزهایی که می‌خوانیم یادمان بماند و بتوانیم از آنها در زندگی استفاده کنیم. اینجا 6 تکنیک برای به خاطر سپردن مطالب را ببینید

چطور کتاب بخوانیم که فراموش نکنیم scaled

برای من خیلی پیش آمده وقتی سراغ کتاب‌هایی که قبلاً خوانده‌ام می‌روم یا به بهانه‌ای یادشان می‌افتم می‌بینم تقریبا هیچ چیز از آنها یادم نیست! شاید حافظه شما بهتر از من باشد اما احتمالاً شما هم تجربه‌های مشابهی داشته‌اید.

چه اهل مطالعه و اصطلاحاً «کرم کتاب» باشیم و چه از آن دست افرادی باشیم که به ندرت کتاب می‌خوانند یا تا مجبور نباشند سراغ کتاب نمی‌روند، در هر صورت دوست داریم چیزهایی که می‌خوانیم یادمان بماند و بتوانیم از آنها در زندگی استفاده کنیم؛ خصوصا وقتی چیزی را به قصد یادگیری یا فهمیدن می‌خوانیم نه فقط برای تفریح و وقت گذراندن. اگر شما هم کنجکاوید بدانید چه روش‌ها و تکنیک‌هایی برای این کار وجود دارد در ادامه 6 پیشنهاد دارم برای اینکه چطور کتاب بخوانیم که یادمان بماند؟

نویسنده: بشیر جاویدنیا

۱- کتاب‌های بیشتری را بی‌خیال شوید

اولین مهارت مهم این است که بفهمیم چه کتابی ارزش خواندن دارد. کسب این مهارت هم مانند هر مهارت دیگری احتیاج به تمرین دارد. برای شروع می‌توانیم نگاهی به فهرست کتاب بی‌اندازیم، مقدمه یا چند صفحه اول را سریع مرور کنیم یا حتی یک صفحه را بصورت تصادفی باز کنیم و بخوانیم. در حدود 10 دقیقه باید بتوانیم تصمیم بگیریم آیا کتاب به نظرمان جالب است و ارزش خواندن دارد یا نه.

اما قدم اصلی اینجاست: اگر کتاب نظرمان را جلب نکرد راحت و بدون عذاب وجدان کنارش بگذاریم. زندگی کوتاه‌تر از آن است که بخواهیم وقت‌مان را صرف مطالعه کتاب‌های متوسط کنیم. ما حتی برای مطالعه همه کتاب‌هایی که به نظرمان فوق‌العاده هستند هم وقت کافی نداریم. بنابراین باید هنر بی‌خیال شدن را تمرین کنیم.

کتابهای زیادی را شروع کنید، بیشتر آنها را بی‌خیال شوید و کتاب‌های عالی را دو بار بخوانید.

۲- کتاب‌هایی بخوانید که به کارتان می‌آید

یکی از بهترین راه‌های به خاطر سپردن چیزی این است که آن را در عمل بکار بگیریم. بنابراین اگر کتاب‌هایی بخوانیم که می‌توانیم آنها را مستقیماً در زندگی و شغل خود بکار بگیریم شانس بیشتری وجود دارد که محتوای آنها یادمان بماند. البته این اصلاً به این معنی نیست که فقط کتاب‌های «کاربردی» بخوانیم بلکه منظور این است که کتاب‌هایی بخوانیم که به نوعی با زندگی روزمره یا دغدغه‌های ما در ارتباط هستند. این کار تمرکز ما را در زمان مطالعه بیشتر می‌کند و به ما انگیزه یادگیری می‌دهد.

شاید با دیدن این دو توصیه اول بگویید قرار بود اینجا روش‌های مطالعه بهتر را مطرح کنید نه روش انتخاب کتاب را. اما باور کنید قدم اول برای یادگیری بهتر و فراموشی کمتر این است که کتاب‌هایی را بخوانیم که ارزش خواندن دارند و با آنها ارتباط خوبی برقرار می‌کنیم. نگران نباشید، پیشنهادهای بعدی در مورد کارهایی است که باید هنگام مطالعه و بعد از مطالعه انجام دهیم.

۳- یادداشت برداری کنید

بعید است تا به حال این پیشنهاد را نشنیده باشید اما ناچاریم آن را تکرار کنیم چون واقعاً مهم است. هنگام مطالعه به هر روشی که راحت‌تریم یادداشت برداری کنیم. می‌توانیم یک مداد کنار دست خود داشته باشیم و زیر نکات مهم خط بکشیم. با نکات مهم را در حاشیه کتاب بنویسیم. همه کتابخوان‌های الکترونیکی هم امکان هایلایت و نوشتن یادداشت را دارند. اما نکته مهم این است که این یادداشت‌ها قابل جستجو باشند و بعدا بتوانیم راحت آنها را پیدا کنیم. اگر نسخه چاپی کتاب را می‌خوانید می‌توانید از برچسب‌های نشانه‌گذار استفاده کنید. پیشنهاد من استفاده از دفترچه‌های یادداشت دیجیتالی مانند Evernote است.

۴- یک خلاصه کتاب کوتاه بنویسید

نوشتن یک خلاصه کوتاه از کتاب بعد از تمام کردن آن تکنیکی بسیار موثر است. این خلاصه کتاب می‌تواند یک پاراگراف یا حداکثر یک صفحه باشد. موقع نوشتن این خلاصه به جواب این پرسش‌ها فکر کنیم:

  • ایده‌های اصلی کتاب چه بود؟

  • مطالعه کتاب چه فایده‌ای برایم داشت؟

  • چطور می‌توانم خلاصه کتاب را برای دوستم تعریف کنم؟

خوب است به یادداشت‌هایمان هم مراجعه کنیم و مطمئن شویم همه نکات مهم و اصلی را در خلاصه‌ کتاب آورده‌ایم. تجربه شخصی من این است که نوشتن این خلاصه کتاب هم در ارزیابی فهمی که از کتاب داشته‌ام بسیار مفید است و هم کمک می‌کند محتوا را بهتر به خاطر بسپارم. همچنین این خلاصه می‌تواند محلی برای مراجعات بعدی باشد. هر از گاهی – مثلا پایان هر سال – خلاصه‌ کتاب‌هایی که نوشتیم را مرور کنیم و با این کار هم ایده‌های اصلی عمیق‌تر در ذهن می‌نشینند و هم فرصتی برای پیدا کردن ارتباط بین ایده‌های مختلف بدست می‌آوریم.

۵- محتوای مرتبط را دنبال کنید

نقل قول مشهوری از توماس آکویناس می‌گوید «از فردی که فقط یک کتاب خوانده دوری کن». اگر در مورد موضوعی فقط یک کتاب بخوانیم دانش‌مان در موردش احتمالاً سطحی و غیرقابل اتکا خواهد بود. در عوض خواندن کتاب‌های مرتبط علاوه بر اینکه دانش بیشتری در آن حوزه به ما می‌دهد باعث خواهد شد ارتباط بین مفاهیم و ایده‌ها بهتر در ذهن‌مان ثبت شوند و محتوا را بیشتر و عمیق‌تر به خاطر بسپاریم.

۶- دوباره بخوانید

پیشنهاد آخر اینکه کتاب‌های عالی را بیشتر از یک بار بخوانید. این کار باعث می‌شود ایده‌های اصلی در عمق ذهن‌ ثبت شوند و البته توجه‌ را به مطالبی که دفعه قبل از چشم‌مان دور مانده بود جلب می‌کند. در عین حال اگر مطالعه مستمر داشته باشیم با گذشت زمان دانش ما بیشتر شده و زاویه نگاه‌مان تغییر خواهد کرد، بنابراین بازخوانی کتاب‌های مهم می‌تواند کلی ایده جدید به ما بدهد. نسیم طالب – نویسنده‌ای که قبلاً دو کتابش را در بی‌پلاس شنیدیم – در مورد این موضوع می‌گوید: «یک کتاب‌ خوب وقتی برای بار دوم می‌خوانیمش بهتر می‌شود؛ و کتاب عالی در بار سوم».


بیشتر کنجکاوی کنیم
چرا خلاصه کتاب می خوانیم
چرا خلاصه کتاب می‌خوانیم؟

احتمالا چند دلیل خوب دارید برای این که ثابت کنید خلاصه کتاب آنقدر نکات منفی دارد که اصلا نباید به بیشتر بخوانید

چطور خلاصه کتاب بنویسیم
چطور خلاصه کتاب بنویسیم؟ (بخش اول)

علی بندری در یکی از لایوهای اینستاگرام بی‌پلاس کمی درباره‌ی موضوع خلاصه کردن کتاب صحبت کرد اما موضوع خلاصه کردن بیشتر بخوانید

کلیدر را مثل کار عمیق نخوانید
کلیدر را مثل کار عمیق نخوانیم

هدف نویسندگان کتاب های کاربردی و کتاب های داستانی و شعر با هم متفاوت است. اما لازم است ما هم بیشتر بخوانید

17 نظر برای “چگونه کتاب بخوانیم که فراموش نکنیم؟

  1. خیلی خوب بود. من مخصوصا راهکار 5 رو سعی می کنم به کار بگیرم. البته مسئله ای هم که می شه متذکر شد اینه که خیلی از این کتاب هایی که می خونیم تأثیر و رشدی در ما ایجاد می کنند که ممکنه آگاهی عینی بهش نداشته باشیم اما در پس ذهنمون نشسته اند.

    1. نکته خیلی خوبی بود فراز جان. برای من هم خیلی پیش اومده که از کتابی تاثیر گرفتم بدون اینکه بهش آگاه باشم و بعدا موقع یه بحث یا خوندن یه کتاب دیگه متوجهش شدم.

    1. دقیقا
      واقعا ابزار خوب و کاربردییه
      از نرم افزار x-mind میتونین استفاده کنین که اون هم خوبه

    2. سلام
      از تلاش بی چشمداشت شما برای بالا بردن آگاهی همگان که پیامد آن سود بردن نمونه هایی همچون من است بسیار سپاسگزارم

  2. بقول اردشیر رستمی، وقتی کتابیو خوندی، اون نوشته ها تاثیرشو روو تو گذاشته. و این طبیعیه که بعدها یادت نیاد مطالب کتاب، نگران این موضوع نباشید

  3. با سلام. من یاد گرفتم ابتدا روزنامه وار بخونم و زیر نکات خط بکشم. ولی به نقل از مشاورم تا ۲۱ بار مرور نکنیم موارد را در حافظه بلندمدت قرار نمیگیره.

  4. سلام آقای علی بندری حرکت پر‌خیر و برکتی رو آغاز کردید امیدوارم در این مسیر موفق باشید تبریک عرض می‌کنم خدمتتون کاش با سایتتون زود‌تر آشنا می شدم
    ممنون که خلاصه کتابهای خوب رو در اختیار همه می‌گذارید

  5. سلام و خدا قوت
    پیشنهادم اینه ویدئوهایی که توی یوتیوب میذارید توی تلگرام هم خود ویدئو رو بذارید چون وصل شدن به یوتیوب توی ایران سختتره تا تلگرام. چون تلگرام با پراکسی ها کار میکنه ولی یوتیوب الزاما فیلتر شکن میخواد.همینجوری نت داغونه چه برسه بعد از اتصال فیلتر شکن
    ممنون

    1. چیزی که شما میخواین خیلی سادست. از ربات های دانلود یوتیوب استفاده کنید

  6. سلام یه کتابیو که یه بار می خونید وچند وقت بعد روزنامه وار بخونید وچشمتون رو سریع روی مطالب کتاب بچرخونید یادتون میاد

  7. درود، خداقوت.
    خیلی سپاسگذارم از کار فوق العاده تون.
    پایدار باشید.

  8. عالی مثل همیشه ، من فن چند ساله ی تیم بی پلاس و علی جانِ بندری هستم اما حیف و صد حیف که یوتوب کامنت های منو بسته و توان کامنت گذاشتن رو ازم گرفته فقط اینو میخواستم بگم که باعث افتخار انسانیته که امثال شما وجود دارید 💚

پاسخ دادن به Sepehr لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *