حمل آیفون با کشتی زیر یک دلار
نویسنده: عباس سیدین، علی بندری
چقدر از بارهایی که تو دنیا جابهجا میشه رو فکر میکنید با کشتی جابهجا میکنن؟ بیشتر از پنجاه درصد؟ بیشتر از هشتاد درصد؟ ۹۵% جنسی…
داستان چیزها و پدیدهها
مایکروهیستوری یا تاریخ خُرد داستان چیزها و پدیدههاست. تاریخ فقط ماجرای جنگها و کشورگشاییها یا داستان زندگی آدمها و شخصیتهای معروف نیست. در مایکروهیستوری یا تاریخ خرد شما در موضوعها دقیق میشی و با مطالعهی جزئیات زندگی یک آدم معمولی یا یک پدیده یا یک محصول سعی میکنی اون سوژه رو خوب بشناسی.
انسان امروزی از کجا آمده؟
نویسنده: علی بندری
چهارصد سال پیش در آلمان امروز یه آقایی بود به نام نیاندر. Johanne Neander مرد خدا و اهل طبیعت. از خوبهای کالونیست که دوست داشته بره در…
کولوسئوم؛ داستان بزرگترین تماشاخانه و قتلگاه تاریخ
نویسنده: علی بندری
چند وقت پیش یه خبری اومد که ایلان ماسک و مارک زاکربرگ میخوان کشتی بگیرن. دو تا سوپر ثروتمند مشهور و مهم دنیا که کلی هم با…
راه آهن دنیا رو عوض کرد
نویسنده: عباس سیدین، علی بندری
راه آهن شکل دنیا رو عوض کرد. یعنی دنیا شکل دیگهای بود. بعد راه اهن اومد یه جاهایی به هم وصل شد این شکلی شد.…
داستان کمپانی هند شرقی
نویسنده: آمنه محمدی، علی بندری
هند رو شنیدیم که مستعمره انگلستان بوده. دویست سال تقریبا بریتانیاییها بر هند حکومت میکردن. اما این رو شاید ندونیم که استعمار رو دولت انگلستان…
تاریخ هند از اول
نویسنده: آمنه محمدی، علی بندری
هند کشوریه که در جنگهای جهانی اول و دوم مشارکت میلیونی داشت. مشارکت نه به میل خودش بلکه اتوماتیک. چون بخشی از امپراطوری انگلستان حساب…
رضاشاه پهلوی
نویسنده: آرش بهشتی، علی بندری
رضاشاه پهلوی کلا ۱۵ سال در ایران حکومت کرد. حدود ۱۰۰ سال پیش از بیرون دایرهی سیاستمدارهای معروف اون دوره آمد بدون اینکه پشتش به…
کانال سوئز چیه و چرا مهمه؟
نویسنده: بهجت بندری، علی بندری
کانال سوئز یک مسیر آبی دست ساز تقریبا ۲۰۰ کیلومتریه که مدیترانه رو وصل میکنه به دریای سرخ. و مسیر کشتیرانی مهمیه بین آسیا اروپا.…
یک سیستم برای تربیت شهروند حرف شنو
نویسنده: علی بندری
این ویدئو درباره سیستم آموزشیه. تاریخچهی مدرسه و سیستم آموزشی. یکی از چیزهایی که همه ما چند سالی باهاش سرو کار داشتیم یا داریم. یعنی امکان نداره…
هری ترومن، تنها رئیس جمهور امریکا با پرتاب بمب اتم
نویسنده: علی شیخ، علی بندری
قانون اساسی آمریکا اینطوریه که رییس جمهور اگر بمیره یا استعفا بده معاونش میشینه جاش. این البته طبعا اتفاق خیلی معمولی نیست. بیشتر معاون رئیس…
داستان گل لاله هلند و اولین حباب اقتصادی
نویسنده: بهجت بندری، علی بندری
ویدئویی که درباره هلند و حل مسئله به روش هلندی ساختیم توش از گل لاله هم گفتیم. چون خیلی از ما امروز لاله رو یه…
تاریخ آلمان
نویسنده: علی بندری
میخوایم قصه آلمان رو بگیم. در یک ساعت میخوایم تاریخ سرزمینی رو بگیم که الان به اسم آلمان میشناسیم. از اول اول اول تا ابتدای قرن بیستم. …
عوامل سقوط رژیم آپارتاید در آفریقای جنوبی
نویسنده: علی بندری
در نیمه دوم قرن بیستم در آفریقای جنوبی اقلیت سفید بر اکثریت حکومت میکردن و یه مجموعه قوانینی گذاشته بودن و اجرا میکردن که بهش میگفتن آپارتاید…
زمینههای تاریخی انقلاب مشروطه ایران
نویسنده: بهجت بندری، علی بندری
ایران کشوریه که در طول یک قرن دو تا انقلاب دیده. دو تا انقلاب دو تا کودتا بعد هم یه جنگ ۸ ساله تو قرنی…
تاریخ آفریقای جنوبی و رژیم آپارتاید
نویسنده: علی بندری
یک کشوری که من قبلا بهش کنجکاوی خاصی نداشتم ولی الان میخوام دربارهاش بیشتر بدونم آفریقای جنوبیه. مخصوصا داستان رژیم آپارتاید در آفریقای جنوبی. من یادمه بچه…
قانون اساسی آمریکا
نویسنده: بهجت بندری، علی بندری
آمریکا چطوری درست شد؟ تعریف کردیم قبلا داستان شکل گیری آمریکارو, این جایی که الان ایالات متحده امریکا هست قبلا بومیهایی ساکن بودن، بعد انگلیسیها…
جنگ بوئر، آغاز پایان امپراتوری بریتانیا
نویسنده: بهجت بندری، علی بندری
یه جنگی هست اول قرن بیستم که من اسمش رو هم نشنیده بودم و توش گاندی و چرچیل در یک طرف منازعه بودن و از…
داستان واتیکان، کوچکترین کشور دنیا
نویسنده: علی بندری
واتیکان پایتخت کلیسای کاتولیک کوچکترین کشور دنیا چه جور جاییه؟ این کشوری که پیاده میتونی همهاش رو زیر یه ساعت بچرخی، البته اگه کسی نباشه و خلوت…
باید به گذشته فرصت شنیده شدن دوباره داد
دانشی که ما از رویدادهای تاریخی داریم کامل نیست چون شواهد و مستنداتی هم که وجود دارن نمیتونن به صورت کامل تصویر یکپارچهای از رویدادهای تاریخی بدن، هیچ مورخی هم…
سیستم کاری ۹۹۶؛ سختکوشی یا کار تا پای جان
برده داری مدرن.
استثمار نیروی انسانی.
بهره کشی تا پای جان.
استبداد شرکتهای تکنولوژی.
اینها تیترهاییه که در مقابل سیستم کاری متداول شرکتهای چینی به چشممون میخوره: سیستم کاری ۹۹۶.…
مغز موجودات زنده شبیه به همه؟
مساله اینه که ما در مورد خودمون خیلی ناآگاهیم. خیلی نمیدونیم. ولی خیلی هم فکر میکنیم میدونیم. خودمون رو که بلدیم هیچی. یه سری از ما هم دانشمند شدن و…
فروپاشی شوروی و سوت نسیم تغییر
موثرترین موزیک قرن بیستم رو کارمندان سازمان سیا ساختن؟ Wind of Change شاید اثرگذارترین قطعه موزیک قرن بیستم باشه. اگر هر واقعهی تاریخی موزیک متنی داشته باشد، موزیک متن فروپاشی…
داستان هنگ کنگ چیه؟
داستان هنگ کنگ و رابطه چین و هنگ کنگ خیلی جالبه. هنگ کنگ امروز یکی از بزرگترین بنادر تجاری دنیاست. یک مرکز بزرگ تولید ثروته. امید به زندگی توش خیلی…
تاریخ نوشیدنیهای الکلی
خلاصه کتاب تاریخ جهان در شش لیوان رو تو اپیزود ۲ پادکست فارسی بیپلاس تعریف کردیم و گفتیم که این نوشیدنیهای محبوب دنیا چی شد به وجود اومدن، چه تاثیری…
کارتلهای مواد مخدر چطور کار میکنن؟
شما اگر رئیس یک کارتل مواد مخدر بودین نیروهاتون رو از کجا پیدا میکردین و چطوری مدیریتشون میکردین؟ اصلا اقتصاد مواد مخدر چطور کار میکنه؟ چرا این همه مبارزه با…
نمک، چربی، اسید، حرارت
خلاصه کتاب نمک، چربی، اسید، حرارت Salt, Fat, Acid, Heat
کتاب نمک، چربی، اسید، حرارت کل دنیای آشپزی را در یک چارچوب مشخص تعریف میکند. ثمین نصرت در این کتاب…
اتاق نشیمن به سبک اینستاگرام
برای تغییر دکوراسیون خانه ظاهراً دیگر لازم نیست از یک طراح داخلی کمک بگیریم. فقط کافی است در اینستاگرام بگردیم و دنیای عظیمی از طراحی را جلوی چشممان داشته باشیم.…
الگوریتم با ما چه میکنه؟! کتاب بدون فیلتر داستان اینستاگرام
یکی از چیزهایی که کتاب بدون فیلتر؛ داستان اینستاگرام رو جالب میکنه مواجه شدن با پشت ایدهها و تصمیمهاییه که این اپلیکیشن رو ساخته. درسته که کتاب خیلی مفصل در…
بچهی باهوش، والدین باهوش، نژاد باهوش
سال ۱۹۹۴ در آمریکا کتابی منتشر شد که میگفت نژادهای سفیدپوست و سیاهپوست از نظر بهرهی هوشی با هم متفاوتند و همین توضیح میدهد چرا آفریقاییتبارهای امریکا از نظر اقتصادی…
داباوالا عجیبترین سرویس تحویل غذای دنیا
تصور سرویسهای تحویل غذا مثل اسنپفود بدون تکنولوژی امروزی سخت است. اما ظاهراً غیرممکن نیست. داباوالاهای هندی روزانه تا ۲۰۰ هزار ظرف غذای خانگی را تحویل میدهند و برمیگردانند. آن…
چرا بعضی فکر میکنند اختاپوس موجود فضایی است؟
رفتارها و تواناییهای غریبی را در اختاپوسها و بقیهی سرپایان دیدهایم. هوش آنها ما را خیلی شگفتزده میکند، حتی بیشتر از هوش انواع میمونها و شامپانزهها. درست به این دلیل…
معمای بزرگ خودآگاهی
آیا خودآگاهی آن ویژگی است که ما را از همهی موجودات دیگر متمایز میکند؟ ظاهراً اینطور نیست. دانشمندها میگویند خودآگاهی هم مثل هر ویژگی و ساختار دیگری در دنیای حیات…
هشت ویژگی شگفتانگیز اختاپوسها
اختاپوسها موجودات شگفتانگیزیان که میشه گفت دیر کشف شدهن. تا مدتها احتمالا سوال خیلیها فقط این بوده که چرا خون اختاپوسها به جای قرمز آبیه، که جوابش اینه که پروتئین…
پزشکی شدن جامعه
خلاصه کتاب پزشکی شدن جامعه The Medicalization of Society
شرایط و پدیدههایی در زندگی ما هست که امروز به عنوان مشکلات پزشکی معرفی میشه، مثل تمرکز نداشتن یا چاقی. ۵۰…
بدون فیلتر؛ داستان اینستاگرام
خلاصه کتاب بدون فیلتر داستان اینستاگرام
داستان اینستاگرام چیه؟ این اپلیکیشنی که اینقدر روی صنایع مختلف و سلیقه و زندگی آدمها تاثیر گذاشته، اولش دنبال چی بود و چی شد…
پیشنهاد برای کسانی که تاریخ دوست ندارند اما دوست دارند از گذشته بدانند
تاریخ رو معمولاً روی یک نقشهی بزرگ میخونیم. داستان کشورها و جنگها و شاهان و فرماندهان و آدمهای مهم و تصمیمات بزرگ و اتفاقات اثرگذار رو بررسی میکنیم و به…
رد پای ویلیام هالستد در پادکست بی پلاس
در اپیزود ۲۷ پادکست بیپلاس که خلاصه کتاب «امپراتور همهی بیماریها» را گفتیم از شخصیتها و آدمهای مختلفی تعریف کردیم که هر کدام نقشی در تاریخ مبارزهی ما با سرطان…
۳۰ دسامبر ۲۰۱۹، خلق انسان آزمایشگاهی
روز دوشنبه سیام دسامبر ۲۰۱۹، دادگاهی در چین آقای ها جانکویی استادیار ۳۶ ساله بیوفیزیک دانشگاه علم و فنآوری چین رو به جرمی با عنوان «اعمال پزشکی غیر قانونی» به…
نسیم تغییر و پایان جنگ سرد
نویسنده: علی بندری
در اپیزود ۴۳ پادکست بیپلاس دربارهی آخرین سالهای اتحاد جماهیر شوروی حرف زدیم و خلاصهای از کتاب مقبرهی لنین نوشتهی دیوید رمنیک رو تعریف کردیم. مقدمهی این…
جنبش بهنژادی: از افلاطون تا مهندسی ژنتیک
در اپیزود ژن خلاصه کتاب ژن اثر سیدارتا موکرجی را شنیدیم. در میانه اپیزود به جنبشی به نام «بهنژادی» یا ایوژنیک (Eugenics) اشاره شد. در این متن از وبلاگ بیپلاس…
ذهنهای دیگر
خلاصه کتاب ذهنهای دیگر (Other Minds)
بعضی از کتابها نوشته شدهاند تا به پرسشی پاسخ دهند یا دست کم نتیجهی تلاش نویسنده هستند برای پاسخ دادن به پرسشی. اما کتاب…
داستان دختران رادیومی: پروندهای که قانون کار را تغییر داد
در اپیزود ۲۷ پادکست بیپلاس، خلاصه کتاب امپراتور همه بیماریها را شنیدیم. از سرگذشت سرطان و اتفاقهایی شنیدیم که منجر به شناخت بیشتر این بیماری شد. نام یکی از این…
نگاهی دوباره به کتاب ژن: تاریخ خودمانی
پیش از نگاهی دوباره به کتاب “ژن: تاریخ خودمانی” یک توضیح لازم است. ما در متن پادکست در چند جا به اشتباه گفتیم که اسیدهای آمینه واحدهای سازندهی ژنها هستند…