استبداد شایستگی

سویه‌ی تاریک شایسته‌سالاری

main (2)
توضیحات اپیزود باز کردن

سویه‌ی تاریک شایسته‌سالاری

نویسنده‌: مایکل سندل

 متن: عباس سیدین | روایت: علی بندری

 تدوین: امید صدیق‌فر | موسیقی : پیمان عرب‌زاده 

وبلاگ بی‌پلاس

یوتیوب بی‌پلاس 

-کتاب‌های بی‌پلاس را از اینجا  بخرید.

با تشکر از اسپانسرهای این اپیزود: 

بانکینو

اشتراک فیدی پلاس

خلاصه کتاب استبداد شایستگی Tyranny of merit

«شایسته سالاری» نه تنها راه‌حل مناسبی برای چالش‌هایی شبیه به نابرابری نیست که حتی پیامدش برای خیر عمومی فاجعه‌ به بار می‌آورد. 

 

چرا کتاب استبداد شایستگی را پیشنهاد می‌کنیم؟

پیامی که به ما می‌گوید «اگر تلاش کنی، موفق می‌شوی» را زیاد می‌شنویم. این پیام از دل این عقیده بیرون آمده که در نظام مبتنی بر شایسته‌سالاری، شرایط و موقعیت‌ها به صورت برابر در دسترس شهروندان است. اما در عمل می‌دانیم فاکتورهای زیادی در موفقیت ما نقش دارند و شرایط نابرابرتر از آن است که تنها فاکتور تلاش در دست‌یابی به موفقیت موثر باشد. مایکل سندل می‌گوید دلیل چنین شرایط نابرابری این نیست که شایسته‌سالاری به شکل درست یا کامل در جامعه پیاده نشده. بلکه مشکل اینجاست که اساسا شایسته‌سالاری ایده‌آل مناسبی برای از بین بردن نابرابری و ایجاد شرایط برابر برای تمام شهروندان نیست. در واقع شایسته سالاری سویه‌ی تاریک و آسیب‌رسانی دارد برای همین باید درباره‌اش محتاط باشیم.

نویسنده‌‌ کتاب استبداد شایستگی کیست؟

مایکل سندل نویسنده‌ی کتاب استبداد شایستگی است. سندل در دانشگاه هاروارد امریکا فلسفه سیاسی تدریس می‌کند.

خرید کتاب استبداد شایستگی

نشر پارسه کتاب Tyranny of merit را به فارسی با عنوان استبداد شایستگی ترجمه و منتشر کرده است. لینک‌های خرید کتاب در صفحه‌ی از کجا بخریم هست.

بیشتر کنجکاوی کنیم
نردبان شکسته
نردبان شکسته

خلاصه کتاب نردبان شکسته   The Broken Ladder نابرابری با فقر فرق می‌کند. نابرابری در واقع احساس ما نسبت به موقعیت بیشتر بخوانید

30 نظر برای “استبداد شایستگی

  1. سلام. انتخاب فوق العاده ای بود. مثل همیشه
    اکثر کتاب هایی که معرفی کردین رو تهیه کردم. بهترینید

  2. سلام…ضمن عرض تشکر…متن مکتوب پادکست ازکجا قابلبهره برداری است؟

  3. تخصص گرایی و شایسته سالاری خوب است ولی بد فهمیده شده!
    نباید تخصص و شایستگی را فقط در مدرک دانشگاهی یا سوابق خوب گذشته دانست!
    متخصص هم بر اساس تحصیلات می‌تواند شناخته شود و هم بر اساس شغل و مهارت در آن زمینه مورد نظر.
    همچنین فرصت تحصیل و کسب مهارت در تخصص های مختلف هم همگان باید داشته باشند و نباید به بهانه سن یا معدل جلوی آموزش و ارتقای تخصص را از افراد گرفت.

  4. خوشبختانه در سالیان اخیر با ورود شبکه های اجتماعی به زندگی مردم تحصیلات یواش یواش داره کم رنگ میشه و اون چیزی که مهمه مهارته یه آدمه که اینم میتونه یه کسی که تحصیلات داره داشته باشه یا مثلا کسی هم که تحصیلات نداره به واسطه ی مهارتی که داره و بستری که شبکه های مجازی ایجاد کردن میتونه رشد کنه

    1. دقیقا نکته اونجاییه که داشتن مهارت هم نوعی از شایسته سالاریه و فرقی با داشتن مدرک نمیکنه

  5. کتاب جالبی بود ، آنچه که من گرفتم این بود که نویسنده از تقسیم جامعه به شایستگان و ناشایسته ها حذر می داد ، طبقه بندی خاصی که در سیستم های اجتماعی امروز کاملا حاکم است

  6. همین موضوع رو مجید حسینی هم چند وقتیه داره دنبال میکنه و حرفای قشنگی میزنه
    متاسفانه وضعیت این مملکت هم همینه، قوانین هم نفع طبقه برندس…

    1. همه اپیزودها عالیند و باعث بازتر شدن دیدگاه انسانها به زندگی ، و جامعه ای که در آن زندگی می‌کنیم و خیلی چیزهای دیگر می‌شود. و در مجموع شعور انسان را ارتقا می‌دهد. ولی چیزی را که من متوجه نمی‌شوم اینکه چرا شانس میتونه نقش مهمی رو در زندگی بعضی از انسان‌ها داشته باشه و این موضوع باعث بی عدالتی در جوامع بشه. ممنونم از تلاش‌های بیدریغ شما.

  7. شما و تیم تون بهترین اید همین جوری ادامه بده داداش دمتون گرم

  8. با سلام و تشکر از سایت بسیار مفیدتون
    بنظر می رسه خلاصه کتاب استبداد شایستسگی 75 به اشتباه بارگذاری شده

  9. خوب یه کتاب دیگه از تیم خوب بی پلاس حیف که اقای سندل بر خلاف رودخانه طبیعت در حال شنا کردن هست و دنبال ارمانشهری با برابری شانس مساوی برای همه هست که تو طبیعت حتی یک نمونه هم از اون نیست و ما زاده طبیعت هستیم پس زیرمجموعه ای از کل هستیم در هر بار فعالیت زناشویی 125 میلیون اسپرم ازاد میشه چنتا به نتیجه میرسه ؟ یکی تا دوتا ؟ شانس یک اسپرم چقدر هست؟ 1 به 125.000.000 خوب بیرحمه این درصد از شانس اما طبیت دلیلی داره فکر کنید اگر همش نتیجه میداد و بین اونها شانس مساوی بود چی میشد .
    منطق ما محدود به دانسته های ماست خیلی چیزایی که برای ما ناعدالتی هست عین عدالت و اگر تغییرش بدیم به یه چیزه نایس امکان داره عواقب وحشتناکی داشته باشه اما ما درک نکنیم غعلا . اقای سندل دنبال نایس بازی هست تولد سوسیالیست تو دل کپیتالیست که مثل ترکیب اب و روغن هست دو دیدگاه مختلف اولی جامعه مردم دوست اما ضعیف نمونش کشورهای اروپایی دومی نمونه برگرفته از طبیعت با منطق قوی تر و باهوش تر شانس زنده بودن داره تو رقابت اما در نهایت این سیستم کشوری ابرقدرت و قوی مثل امریکا و چین رو میسازه توسعه فردی به توسعه کشوری میرسه .
    دیدگاه اقای سندل به کارگر اشتباه هست چرا یک کارگر باید نا امید باشه؟ حقوق مکفی برای اداره یک خانواده رو داره بچه هاش میتونن اگر زحمت بکشن بورسیه همون دانشگاها بشن که ازش نام برده خیلی از مردم اصلا نمیخوان تحصیلات عالیه بکنن از چرخه اقتصاد هم عقب نمی افتند این دیدگاه اشتباه هست یک کارگر حرمت و منزلت اجتماعی داره سندیکا داره برای اجتماع مفید و لازمه نگاه به بالا هم براش یاس اور نیست ایشون تصور صفر و یکی داره ظرفیت انسانها متفاوت حتی با شانس برابر هم جامعه کارگر میخواد دانشمندم میخواد مهم این نیست کارگر رو پوش بدیم بالا تا برسه به دانشمنده باید هر کی تو هر شغلی هست در امد خوب داشته باشه به نوبه خودش خوش باشه کلیدش اینه
    راهم بازه تو امریکا این همه ملیونر خودساخته دانشمند از طبقه پایین جامعه امریکا و حتی نخبه های مهاجر از هند و چین و کشورهای جهان سوم سند این حرف من هست بهترین کشور برای شروع استارت اپ امریکا و کانادا هست یعنی اگر ایده داری و مرد کاری زمین بازی برات بازه اصولا این امریکا رو امریکا کرد فرصت برابر با تلاش و زحمت رویای امریکایی هست میدونم 100% نیست اما بهترین ورژن فعلا هست
    حالا اقای سندل میگه چرا هاروارد افراد ثروتمند رو جذب میکنه؟ ایشون نمیدونه دانشگاه یک بیزینس هست باید بودجه سازی کنه از متمولین؟اگر این پول نباشه هزینه بورسیه هارو از کجا بیاره با اون اساتید گرون رو؟ اقای سندل دنبال یک کمال گرایی در طبقات اجتمای بشر در جامعه هست اما یک کشور کپیتالیست رو برای زندگی انتخاب کرده ایشون یک دوروی کامل هست چرا به یه کشور سوسیالیست نرفته ؟
    افراد طبقه بالا تحصیل کرده ها هستند و برای کارگرها تصمیم میگیرند؟ به هیچ وجه این طور نیست ابتدا تغییرات بین گروه ها و انجمن های کارگری مطرح و رای گیری داخلی میشه سپس به سندیکای مربوطه میره و مراحل تبدیل شدن به قانون توسط وکلای اتفاقا تحصیل کرده در اون حیطه برسی میشه و در انتها به صورت لایحه رای میاره در مجلس و دولت و اجرایی میشه اون تحصیل کرده های بالا در خدمت کارگران چون نونشون رو اینا میدن و کارگرا اعتصاب کنن پدر دولت در میاد
    جامعه رو تصور کنید که قشر تحصیل کرده بیاد پایین کارگرش بره بالا و بخواد تصمیمات حیاتی رو بگیره کارگر محترمه اما نه تو اون جایگاه هر قشری که زحمت کش جامعه باشه تو قشر خودش حیاتی و لازم و محترمه اما برای اون بالا مدارک تحصیلی البته از نوع دکترای غیر تقلبیش مهم هستند

    1. درود بر شما. حرف آقای سندل البته خیلی پرت نیست، قضیه این است که این حرف برای امریکای آینده است، نه برای ایران اکنون که مشمول ناشایسته‌سالاری است و هنوز نه تنها به شایسته‌سالاری نرسیده که به معمولی‌سالاری هم نرسیده! طرح و ترجمه چنین مطالبی برای ایران امروز ما غلط‌انداز است و حس کاذبی از فهم مساله و روشنفکری به مخاطب می‌دهد، شبیه مطالبی که جلال آل‌احمد در دهه چهل از مطالب مجلات فرانسوی برمی‌داشت و به فارسی منتشر می‌کرد که ما باید از مصرف‌گرایی اجتناب کنیم، آنهم در جامعه ایران که سوءتغذیه بیداد می‌کرد!
      چیزی که از بحث‌های آقای سندل من فهمیده‌ام (در یوتیوب با زیرنویس فارسی هم هست) اینکه ما خیلی بیشتر از اینکه شایستگی فردی داشته باشیم در واقع “خوش‌”بخت یا “بد”بخت بوده ایم و باید حواس‌مان باشد که از دستاوردهای‌مان -اگر از بخت خوب برخوردار بوده ایم- بقیه هم سهمی دارند. مثالش هم بسکتبالیستی که سالی درآمد میلیونی دارد، این درآمدش نه از شایستگی شخصی او است بلکه از کسانی است که به تماشای بسکتبالش می‌نشینند و درآمدش را می‌سازند، پس او هم باید با طیب خاطر مالیات بدهد تا برای بهبود اوضاع اجتماعی و بقیه افراد مصروف بشود.
      تا حدی که من فهمیدم بحث این است، نه اینکه بیاییم شایسته‌ها را بکشیم پایین (شبیه انقلاب شکوهمند اسلامی) و پابرهنه‌ها را ببریم بالا تا عدالت را برقرار کنیم. همین که به شایسته‌ها بفهمانیم که شایستگی آنها ذاتی آنها نیست و بقیه هم سهمی در آن دارند منظور نویسنده برآورده شده.

  10. کتاب خوبی بود و برای افرادی که تا حالا در این خصوص مطالعه نداشتن میتونه نگرش انقلابی ایجاد میکنه.
    ضمیمه این پادکست و البته کمی کامل تر کتاب فقر احمق می‌کند رو پیشنهاد میکنم که نشون میده چطور خود “نبود پول” هست که باعث میشه افراد فرصت ها رو از دست بدن و مثل باتلاق بیش از پیش در شرایطی که دارن فرو برن.
    اگر فرصت مطالعه کتاب رو نداشتید ویدئوهایی با همین اسم به عنوان خلاصه محتوای کتاب و تحقیقاتی پیرامونش در پیج اینستاگرام @kajraftari هست

  11. درود آقای بندری
    بسیار سپاس از پادکست های شما و تلاشهای بی پایان شما
    میخواستم از شما در خواست کنم اگر برایتان امکان داره زین پس به جای سلام از واژه درود استفاده کنید

    شاد و پیروز باشید

  12. سلام و درود بر بی پلاس عزیز. دمتون گرم. از طرفداری پروپاقرصتون هستم. خیلی دوستتون دارم. یه پیشنهاد دارم واسه اینکه لطفا کتاب اخلاق در سیاست آقای مایکل سندل رو هم انجام بدید اگر امکانش هست.
    دمتون گرم

  13. مدتها بود که بفکر روند روبه رشد بی ارزش شدن کار کارگر بودم – سال 1390 خواستم ببینم دید جامعه به کارگر چگونه است – نزدیک روز کارگر (11 اردیبهشت) یعنی از ده اردیبهشت طی سه روز مداوم به رادیو گوش کردم .
    یادآوری میشود :
    10اردیبهشت = روز خلیج فارس
    11 اردیبهشت = روز کارگر
    12 اردیبهشت = روز معلم

    نتیجه سه روز گوش کردن به رادیو در مورد این سه روز:
    10 اردیبهشت
    کانالهای مختلف رادیو سرودهای حماسی با مذمون خلیج همیشه فارس و جانفشانی برای وطن پخش می کردند.
    در مصاحبه با مردم همگی تاکید بر ایرانی بودن خلیج فارس می کردند – بعضی ها هم به رادیو زنگ میزدن روز معلم را پیشاپیش تبریک می گفتند.
    11 اردیبهشت
    چند مصاحبه در مورد روز کارگر با مسئولان انجام شد – سخنان بزرگان دین در مورد ارزش کار کارگران گفته می شد.
    در مصاحبه با مردم معمولا کسی دوست نداشت بگه من کارگرم و سوال را منحرف می کرد – نصف کسانی که به رادیو زنگ میزدند روز معلم را پیشاپیش تبریک می گفتند.
    12 اردیبهشت
    همه کانالهای رادیو روز معلم را با سرودهای مربوط پر کردند – مطالبه گری حقوق معلمان را مطرح کردند .
    در مصاحبه با مردم کسانی که معلم بودن با افتخار شغل خود را ذکر می کردند – همه کسانی که به رادیو زنگ میزدن یا از مقام معلم تمجید می کردند یا می خواستند به معلم مورد علاقه شان در دوران تحصیل سلام و تبریک بگویند.
    ——-
    کتاب استبداد شایسته سالاری بدرستی مشکل را پیدا کرده است
    با اینکه همه کتابهای بی پلاس را گوش کرده ام ولی این اثر معاصرتری در جوامع دارد.

    در پایان از بی پلاس و شخص علی بندری سپاسگزارم .
    یکی از کتابهای معرفی شده را نیز در شرکت مان بومی سازی کرده و اجرائی نموده ایم (کتاب چک لیست) – بسیار بسیار مفید بوده و از اردیبهشت امسال نتایج خوبی از این کار گرفته ایم . این نمی شد مگر با معرفی استادانه آقای بندری . از این بابت هم بسیار ممنون هستم.
    بنظرم آقای بندری دارای هوش و ذکاوت بالائی است و تاثیر بسیار مثبتی در با سواد کردن و کتابخوان کردن جامعه ایفا می کند – از همینجا خسته نباشید عرض می کنم و آرزوی توفیق دارم – باشد که در این راه پایدار باشید.

  14. حرف‌های این کتاب را بعضی مواقع از معلم‌ها، اساتید و مشاورها شنیدیم ولی این‌جا عمیق، منسجم و مستدل‌تر اومده. مرسی از بی‌پلاس به‌خاطر یه پیشنهاد خوب دیگه برای مطالعه.

  15. مثل همیشه عالی بود
    خیلی یاد گرفتیم
    کاش همه انسان های overconfident این پادکست رو گوش بدن و تاثیر مثبت روشون داشته باشه

  16. ضمن سپاس و درود ، خدمت بی پلاسی های عزیز، خصوصا آقای بندری بزرگوار ، شاید بهترین هدیه زندگی من آشنایی با بی پلاس بود ، و این را مدیون آقای کریمی برنامه پرگار بی بی سی هستم . سال نو را به شما تبریک میگم و آرزو دارم همیشه سلامت و سربلند و سرافراز باشید ، بزرگواری شما عزیزان در بی پلاس، با این مهارت و انتخاب عالی از یکطرف و بیان و گیرایی مفاهیم استخراج شده از کتابها از طرف دیگر ، جذابیت این آثار هنری کاملا کم نظیر را ، ده چندان میکند ، کلام و بیان بنده از تشکر و قدردانی شما کوتاه است ، امیدوارم بتوانم علاوه بر هواداری از شما ، اسپانسر نیز باشم ، با تقدیم بهترین آرزوها

    1. امروز مفاهیم درحال تغییر هستندلذا برداشتها نیز درحال تغییر هستند.
      ما وافکار ما یادداشتهای ذهنی ما تابعی است از آنچه حواس پنجگانه ما دریافت میکند.
      من سالها زحمت کشیدم درس خواندم دانشگاه رفتم لیسانس وفوق لیسانس گرفتم و۳۲ سال کار کردم اما بعد از همه اینها میبینم آن کسی که هیچکدام را نداشت در برخی زمینه ها برتر هستند.پولدارتر شده اند پرستیژ اجتماعی بالاتری دارند ولی من معلم بعداز این همه کار و تلاش بجایی رسیدم که مافیا های مالی و اجتماعی وسیاسی و اقتصادی و فرهنگی و محیط زیستی و….دنیا را اداره میکنند.

  17. عالی بود واقعا 🌻😁 یکم احساس میکنم الان کمتر ناراحتم از یه سری چیزا تو جامعه ….

  18. سلام و با تشکر
    هر کسی شایسته تر بود مسئولیت بیشتری بدهیم نه درآمد بیشتر
    فارغ التحصیل سمپاد هستم مدتی معاون مدیر کل بودم و خیلی پر تلاش
    لذتی که از تاثیرگذاری عملکردم بردم هیچ وقت از پول نبردم.

  19. درود، بسیار لذت بردم از شنیدن این اپیزود و نوع نگاه نویسنده. کتاب پارادوکس انتخاب هم همین سبک رو داره و مثال های داخل این کتاب محشر هستند. پیشنهاد می کنم در یکی از اپیزودها به این کتاب بپردازید.

  20. با صحبت‌های نویسنده بسیار موافقم، بدلیل شغلم چندتا عارضه دیگه هم بدنبال این شایسته سالاری دیدم، بخصوص توی گروه جوانان، گروه‌های موفقی مثل دانشجوهای دانشگاه‌های خوب یا دانش آموزان دبیرستان های استعدادهای درخشان، دردنیای واقعی همیشه برنده نیستند)منظورم برداشت خودشون از موفقیتشونه)، به طبع اولین شکستها، ضرباتی بسیار سنگین تر از مشکل واقعی براشون ایجاد میکنه(Catastophsation)بسیار خشمگین، وحشت‌زده که نکنه من دیگه عضوی از برترها نیستم، وحشت‌زده و حسود میشن(البته نه همه)،گروه دیگه دانش آموزان معمولی یا پایین تر از متوسط که هنوز شانس برد رو دارن ولی با این طرز فکر زود دلزده میشن و بین آسمون و زمین معلق میشن، نا امید بی انگیزه

  21. لطفا موسیقی متن اپیزود ها را معرفی کنید
    شنونده علاقمند به ضبط موسیقی ها نیز هست
    با این کار ،رضایت بیشتر جلب می شود با تشکر

پاسخ دادن به محمد لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *