در خبرنامه ششم پادکست بی‌پلاس از دنیل گلمن و کتاب تمرکز صحبت کردیم. اگر خوندن این نامه رو از دست دادید می‌تونید به چرا همدلی نمی‌کنیم نگاهی بکنید. در این یادداشت هم خلاصه‌ای از این خبرنامه رو می‌نویسیم.
نویسنده: آمنه محمدی
روزهای خوب برای شما چه روزهایی هستند؟
چه روزی حالتون بهتره؟ روزی که به ایده‌هایی بزرگ و خارق العاده می‌رسید یا روزی که به درخواست کمک کسی پاسخ مثبت می‌دید؟ دنیل گلمن به احتمال زیاد به دومی رای می‌ده. اما فارغ از اینکه کدوم یک از این کارها روز شما رو می‌سازه، جالبه بدونین که برای هر دو به تمرکز نیاز داریم. زیاد شنیدیم درباره‌ی اینکه تمرکز داشتن به بسط ایده‌های جدید و خلاقانه کمک می‌کنه، اما ما اینجا می‌خوایم بیشتر توضیح بدیم که چرا برای کمک کردن به دیگران هم لازمه تمرکز داشته باشیم.
توی این ویدیوی هشت دقیقه‌ای علی بندری توضیح داده که چرا برای همدلی نیاز داریم به تمرکز
چرا کم‌تر رفتارهای همدلانه ازمون سر می‌زنه؟
دنیل یافته‌های مطالعات عصب شناسی اجتماعی رو مبنای استلالش می‌ذاره و ادعا می‌کنه که سیم کشی عصبی مغز انسان طوریه که به طور خودکار می‌تونه با سایرین همدلی (Empathy) کنه. اگر این اتفاقِ طبیعی نمی‌افته باید دلیلش رو پیدا کنیم. به نظر خودش دلیلش اینه که ما زیادی درگیر خودمون شدیم. این وضعیت باعث تمرکز نداشتنمون میشه و درنتیجش چراغ همدلی‌مون خاموش میشه.
برای همدلی لازمه که وقتی توی رابطه هستیم، حواسمون متمرکز و جمع و جور باشه. شاید عجیب باشه اما این روزها تمرکز داشتن توی یه رابطه کاریه که لازمه براش تلاش کنیم. و بی‌تلاش نمی‌تونیم متمرکز باشیم روی روابطمون. چون در زندگی روزمره با سیلی از عوامل برهم زننده‌ی تمرکز و توجه رو به رو هستیم. این عوامل، ارتباط همدلانه ما رو با افراد دیگه مختل می‌کنه.
همدلی یعنی چی؟
حالا این همدلی که انقدر به نظر گلمن مهمه و ازش حرف می‌زنه چی هست؟ مهارت همدلی، در ساده‌ترین حالت، آگاهی از احساسات و هیجانات دیگرانه. وقتی من و شما این مهارت رو داشته باشیم بهمون کمک می‌کنه که روابط اجتماعی بهتری داشته باشیم و بهتر دوست پیدا کنیم. حالا اگه در سطح کلان‌تر، بیشتر آدم‌های یک جامعه این مهارت رو داشته باشن کمک می‌کنه که بتونیم دنیا رو به جای بهتری برای زندگی تبدیل کنیم.
گلمن به سه نوع همدلی اعتقاد داره.
یکیش همدلی شناختیه که اگه این مهارت رو داشته باشیم چیزی که مردم فکر می‌کنند رو حس می‌کنیم. گلمن می‌گه با همدلی شناختی ما جهان رو از دریچه‌ی چشم طرف مقابل می‌تونیم ببینیم و درک کنیم.
همدلی هیجانی نوع دوم همدلیه. توی این مدل ما می‌تونیم هیجانات مردم رو درک و دریافت کنیم. بیشتر از اینه که فقط از دریچه چشم اونا ببینیم.
نوع دیگه هم همدلی مراقبانه میشه. با داشتن مهارت همدلی مراقبانه اگر ببینین فردی داره عذاب می‌کشه یا نیاز به کمک داره به صورت خودجوش می‌ریم سراغش و براش کاری می‌کنیم. این مدل از همدلی چیزیه که در اثرش مردم ما رو به عنوان، کسی که به دیگران اهمیت می‌ده، می‌شناسن.
از همدلی میشه سوء استفاده کرد؟
هر سه نوع همدلی برای بهبود زندگی خودمون و دیگران لازمه. البته مثل هر مهارت دیگه‌ای میشه از انواع همدلی هم سوء استفاده کرد و می‌تونن آسیب‌زا باشن. یعنی فقط داشتن این مهارت‌ها باعث نمی‌شه دنیا جای بهتری بشه. مهمه که ازش چه مدلی استفاده کنیم.
مثلا از همدلی شناختی میشه برای شیره مالیدن سر دیگران استفاده کرد. اگر مثل شخصیت‌های خودشیفته یا حتی از اون بدتر ضداجتماعی، براتون مهم نباشه که مردم چه هیجاناتی رو تجربه می‌کنن و مهارت همدلی شناختی هم داشته باشین به راحتی می‌تونین فکرخوانی کنین و مردم رو دست بندازین!
توجه به همدلی هم توی روابط شخصی، هم برای اداره کردن دنیا لازمه. فکر کنین سیاستمدارانِ اداره کننده دنیا، کسانی باشن که به همدلی تشویق نکنن مردم رو. به جاش ترس و وحشت “از دیگران” رو ترغیب کنن. ممکنه این سیاستمدارا بهتر رای بیارن ولی در دراز مدت می‌تونن برای جهان پیامدهای ویران کننده داشته باشن.
چرا فکر می‌کنیم لازمه این چیزا رو بدونیم؟
ممکنه وقتی از تمرکز صحبت می‌کنیم اولین چیزی که به ذهنمون می‌رسه داشتن تمرکز برای انجام بهتر حرفه و شغلمون باشه. برای همین می‌ریم دنبال شیوه‌های افزایش تمرکز تا بهمون کمک کنه ایده‌ی خلاقانه‌تری در کار بدیم، کارمون رو با کیفیت بهتر و سریع‌تر انجام بدیم و… . یه چیزی که حواسمون بهش نیست اینه که تمرکز داشتن به کیفیت روابط اجتماعی‌مون هم کمک می‌کنه. ما برای روابط با کیفیت‌تر به شدت به تمرکز نیاز داریم. شاید بهتره این بار که داشتیم با دوست و آشنایی معاشرت می‌کردیم ببینیم چقدر واقعا تمرکز داریم و چقدر نیاز داریم که تمرکز داشته باشیم این جور مواقع؟ شاید اون موقع یه جور دیگه‌ای بریم سراغ تمرین کردن برای افزایش تمرکز.
- اگر دوست دارید نامه‌های بی‌پلاس بهتون برسه، می‌تونین از اینجا عضو خبرنامه پادکست بی‌پلاس بشین
- تصویر را از یادداشت «همدلی چه نکات منفی دارد؟» برداشتیم.
- برای نوشتن این یادداشت از منابع زیر استفاده کردیم
تدتاک‌های دنیل گلمن
یادداشت کارولین گریگوری در هافینگتون پست با موضوع «چقدر مهمه که سیاستمدارها همدلی کنن؟»
خلاصه کتاب ذهن حواس جمع (Indistractable) ما می‌دونیم که حواس‌جمع بودن مهمه و خیلی وقت‌ها هم تلاش می‌کنیم تا عوامل بیشتر بخوانید
خلاصه کتاب کار عمیق کار عمیق چیه؟ کاری که بدون وقفه و مزاحمت، متمرکز و با توانایی‌های وجودی روی یک بیشتر بخوانید
یوهان هری در کتاب روابط از دست رفته می‌گفت نُه رابطه در زندگی هست که اگر خراب باشن و درست بیشتر بخوانید
از وقتی پادکستتون رو گوش میدم خیلی دیدم نسبت به همه چیز بهتر و عمیقتر شده
میشه در مورد کارهای آنگلا مرکل و الیزابت دوم هم پادکست بسازید .